Do dnia 9 lutego 2019 r. dostęp do dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta przysługiwał wyłącznie osobie, która została upoważniona przez pacjenta za życia. Ustawą z dnia 6 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw wprowadzono istotne zmiany w zakresie udostępniania dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta.
Art. 26 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta określa, iż po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna udostępniana jest:
Kogo możemy uznać za osobę bliską?
Ustawodawca w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta wskazuje, że przez osobę bliską należy rozumieć: małżonka, krewnego do drugiego stopnia lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta. Czyli najczęściej będą to: małżonek, rodzice, dzieci, dziadkowie, wnukowie, brat, siostra, teściowie, zięć, synowa, pasierb, pasierbica, dziadkowie małżonka itd.
Co w sytuacji kiedy udostępnieniu sprzeciwił się pacjent za życia?
Taki sprzeciw może być przełamany w dwóch sytuacjach:
Na wniosek osoby bliskiej, sąd w postępowaniu nieprocesowym może wyrazić zgodę na udostępnienie dokumentacji medycznej, jak również określić zakres jej udostępnienia. Sąd wydaje swoje orzeczenie na podstawie zgromadzonego materiału: prawidłowo uzasadnionego wniosku osoby bliskiej i dokumentacji medycznej zmarłego pacjenta.
Co w sytuacji kiedy udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska?
Spór między osobami bliskimi powoduje również konieczność złożenia wniosku do sądu w celu rozstrzygnięcia sporu. Sąd orzeka w postępowaniu nieprocesowym i wydaje orzeczenie rozstrzygające sprawę.
Należy zwrócić uwagę, że taki sprzeciw może wnieść również osoba wykonująca zawód medyczny, jeżeli posiada uzasadnione wątpliwości, czy osoba występująca o udostępnienie dokumentacji medycznej lub sprzeciwiająca się jej udostępnieniu jest osobą bliską.
Udostępnianie dokumentacji medycznej to jeden z najważniejszych procesów przetwarzania danych osobowych szczególnej kategorii, a tym samym prowadzący do wielu naruszeń związanych z nieuprawnionym dostępem. Należy więc bardzo wnikliwie analizować komu zamierzamy ją udostępnić. Przygotowanie stosownych procedur w tym zakresie, a przede wszystkim szkolenie personelu, który odpowiada za dany proces, pozwoli nam zminimalizować to ryzyko.
Z drugiej strony musimy mieć świadomość, że mimo braku wyraźnego upoważnienia ze strony pacjenta do dostępu do jego dokumentacji medycznej, nie pozostajemy bezradni w sytuacji, kiedy chcemy ochronić swoje życie lub zdrowie (a informacje wynikające z dokumentacji medycznej zmarłego pacjenta mogą nam w tym pomóc) albo niepokoją nas okoliczności śmierci pacjenta i chcemy dochodzić swoich praw przed sądem.
Jeżeli są Państwo zainteresowani powyższą tematyką i chcą Państwo uzyskać dodatkowe informacje w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią!